نکات فنی نشاء کاری صیفی جات

زمانی در وزارت کشاورزی طرحی به اجرا گذاشته شد به نام طرح تولید مستمر سیب زمینی و پیاز مبنی بر اینکه در تمام فصول سال این دو محصول که فقط در فصول خاص تولید می گردیدند و بایستی جهت نگهداری به سردخانه و انبارهای سرد منتقل، و یا در مناطق با زمستان سرد در زیر زمین نگهداری می شدند، با کشت در مناطق آب و هوایی مختلف کشور و کشت ارقام متنوع، همواره محصول تازه در بازار موجود باشد. محقق شدن این طرح در مدت زمان کوتاهی میسر شد و نوسانات شدید بازار این دو محصول به طرز محسوسی تحت کنترل قرار گرفت.

از آن پس بقیه محصولات هم به لطف تکنولوژی نوین و معرفی ارقام جدید و اعمال روش های نوین کشت و در فضای باز و کشت نشاء به طور مستمر در بازار عرضه می گردند بطوریکه اکنون  نوسانات قیمت آنها در بازار تابع صادرات آنها شده است.

زمانی تصور اینکه بدون کشت گلخانه ای بتوان صیفی جاتی مانند گوجه فرنگی، فلفل، خیار، کدو، بادنجان و… را خارج از فصل در بازار به وفور عرضه کرد، دور از انتظار بود. چراکه نیاز آب و هوایی، آبی و خاکی و تغذیه ای این محصولات به نوعی خاص می باشد و اینکه در حال حاضر این محصولات در فصل زمستان چنان به بازار عرضه می گردند که آنها را از صرفه اقتصادی خارج می نماید، باور کردنی نیست.

این رشد و توسعه مدیون عرضه بذور اصلاح شده صیفی جات و مهم تر از آن کشت نشاء است.

کشت مستقیم بذر در اراضی غیر حاصلخیز مانند خاک های شور، شور و قلیا، سبک و آبهای نامطلوب با شکست مواجه می گردد. چرا که گیاهچه قادر به تحمل این شرایط سخت نیست و در همان اوایل جوانه زنی از بین خواهد رفت. از طرف دیگر شرایط نامساعد آب و هوایی مثل سرمای بهاره در مناطق سردسیر و گرمای تابستانه در مناطق گرم سبب از بین رفتن گیاهچه ها پس از جوانه زنی یا خارج شدن از خاک می شوند؛ حال آنکه می توان با کاشت بذر در مناطق دیگر و با در گلخانه های گرم و یا سرد، نشاء محصولات مورد نظر را در شرایط  کنترل شده و ایمن کاشت یا خزانه (شرایط مطلوب) تولید کرد و در زمان مناسب به مزرعه اصلی انتقال داد.

تولید نشاء چون مراحل سبز شدن و خارج شدن گیاهچه از خاک در محیطی کوچکتر از مزرعه اصلی انجام می پذیرد در واقع حداقل دوتا سه نوبت آبیاری کلان به چند نوبت کم آبیاری در سطح بسیار کوچکتر کاهش می یابد و صرفه جویی مناسبی در کاهش مصرف آب خواهیم داشت.

با این حال کشت نشاء نسبت به کشت مستقیم حساسیت های خاص خود را نیز در پی دارد. مهم ترین دغدغه کشاورزان در کشت نشاء از زمان انتقال گیاهچه به مزرعه اصلی تا زمان شروع رشد مجدد پس از استقرار می باشد و مدیریت اینکه کمترین تعداد تلفات را در این خصوص داشته باشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. چراکه واکاری بوته های از دست رفته علاوه بر سختی تأمین نشاء، باعث عدم هماهنگی و یکنواختی مزرعه از لحاظ اندازه بوته ها شده و مدیریت مزرعه را مشکل تر می سازد.

در این مقاله سعی کرده ایم با پیشنهاد راهکارهای علمی و فنی این مشکل را تا حد امکان به حداقل برسانیم.

راهکارها:

۱- خاک خزانه بایستی تا حد امکان دارای بافت سبک باشد تا علاوه بر اینکه رشد نا معقولی به ریشه و ساقه نشاء ندهد، زمان خارح کردن نشاء از خاک کمترین خسارت به ریشه ها وارد شود.

۲- نشاء گلخانه ای بایستی از لحاظ نور و رطوبت در وضعیت مطلوبی قرار داشته باشد تا ساقه هایی ضخیم وکوتاه و ریشه های متناسب با ساقه تولید نماید. (بطور مثال نور کم سبب علفی شدن نشاء می گردد) و اندازه سینی انتخاب شده بایستی متناسب با نوع محصول باشد (کدوئیان نیازمند حفره بلندتری هستند)

۳- عموماً در گلخانه یا خزانه نیازی به تغذیه نمی باشد مگر در موارد خاص، (زمان انتقال نشاء فرا رسیده باشد و بوته از وضعیت مطلوبی جهت انتقال برخوردار نباشد).

۴- آبیاری بیش از حد در گلخانه و خزانه می تواند بوته ها را نسبت به آفات و بیماری ها حساس نماید.

۵- ۴۸ ساعت قبل از انتقال نشاء بایستی آنها را جهت جابجایی آماده نمود که بتوانند شوک وارده را به خوبی تحمل نمایند. پیشنهاد می شود رویال پتاسیم و رویال آمین و یک قارچکش مناسب سمپاشی شود.

۶- پس از انتقال نشاء، بایستی ریشه ها را تحریک به رشد و نمو کرد تا سریعاً استقرار یافته و با وضعیت جدید خود را تطبیق دهند. همراه کردن آگروهیومیک بلافاصله پس از انتقال نشاء با آبیاری ضروری است.

۷- انتقال نشاء بایستی با وسایط نقلیه پوشیده و دارای تهویه و دمای مناسب انجام پذیرد و ریشه ها را حتما پوشاند.

۸- هنگام نشاء کاری بایستی کارگران آموزش دیده و ماهر عملیات را انجام دهند تا کمترین فشار را به ساقه و ریشه و بوته های جوان وارد کرده و علاوه بر آن فشردگی مورد نیاز اطراف ریشه را نیز به وجود آورند.

۹- آبیاری بی رویه و مدیریت نشده خصوصا به بهانه مصرف قارچکش ها می تواند کل مزرعه را دچار شوک کرده و سبب نابودی بوته ها شود؛ بنابراین تا اطمینان کامل از توسعه ریشه و شروع رشد بوته ها و جمع شدن رطوبت خاک نبایستی مزرعه را آبیاری کرد (مگر در موارد خاص با نظر کارشناس). در این مدت بهترین روش تغذیه، محلولپاشی برگی کودهایی مثل رویال تریس و رویال آمین و سوپر میراکل می باشد.

در صورتی که موارد ذکر شده در بالا را رعایت نمایید و نشاء را در محلی مناسب و با اندازه و تناسب ریشه و ساقه مطلوب تولید نمایید، می توان انتظار عملکرد مطلوبی نیز از مزرعه داشت. این نکته را نیز بایستی به خاطر داشت که یکی از مهم ترین و خساس ترین مراحل رشد و نمو گیاه که در عملکرد آن نقش بسزایی دارد، زمان انتقال و استقرار گیاهچه در خاک است.

۴ نظرات شما

  • سلام جناب مهندس. بنده ۲۶ خرداد و ۵ تیر ۹۶ که در پیش هست میخواهم نشا در زمین کشت کنم. چقدر تشنگی بدهم و کارایی و قیمت ریال تریس و امین چیست. باتشکر

    • ۲۴ ساعت قبل از انتقال بوته ها بایستی آنها را با مخلوطی از رویال K و رویال آمین (یا رویال T.E) محلول پاشی کرد. به محض انتقال بوته ها نیز، ۱ گالن آگرو هیومیک در هکتار همراه آبیاری مصرف می گردد. از آن پس تا زمان استقرار بوته ها و مادامی که رطوبت توسط بوته ها جمع نگردیده است (بین ۱ هفته تا ۲۱ روز، بسته به جنس خاک) باید از آبیاری پرهیز شود.
      ۵ روز بعد از انتقال بوته ها به مزرعه یک محلول پاشی و ۱۰ تا ۱۲ روز پس از انتقال بوته ها هم یک محلول پاشی دیگر خواهیم داشت.
      بعد از این مراحل هم می بایست بوته ها با رژیم غذایی خاصی تغذیه و حمایت گردند.
      قیمت های محصولات مورد نظر شما متغیر هستند و با توجه به رسالت ترویجی ما در این سایت در صورت تماس به شما اعلام خواهند شد و در سایت درج نمی گردند.
      می توانید به صفحه تماس با ما مراجعه نمایید.

    • بله. از آنجایی که فرآوری اسید هیومیک اصل بسیار سخت است، این محصول اسید هیومیک اصل می باشد و کارآیی محصولات موجود در بازار اصلا قابل رقابت و قابل مقایسه با این محصول نمی باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *