با پیشرفت مبتنی بر دانش در عرصه های مختلف خصوصاً کشاورزی طی چند دهه اخیر، دنیا شاهد تحول عظیمی در افزایش عملکرد محصولات باغی و کشاورزی با تکیه بر تولید محصول سالم و حفظ منابع آب و خاک و کمترین آسیب به محیط زیست بوده است. در این مسیر بسیاری از دانشمندان و کشاورزان ایران زمین نیز با این حرکت جهانی همراه بوده اند که تکنولوژی نانو و افتتاح فروشگاه های عرضه محصولات سالم نمودی از این همراهی است.
منتهی علی رغم پیشرفتهای بسیار، استفاده بهینه از آب نتوانسته است به جایگاه قابل قبول و یا حتی قابل تاملی در کشاورزی استان برسد و اگر در جایی شاهد استفاده زارعان از روشهای نوین آبیاری هستیم مطمئناً یا احداث مزرعه و باغ جدید بوده است(؟؟؟؟) و یا دیگر کف شکنی چاه ها به جایی نرسیده است و قنوات و چشمه ها در حال خشک شدن می باشند. در واقع در این مناطق مشکل آب از حد بحران نیز گذشته است.
این مقدمه را به این جهت بیان کردم که از شما کشاورزان محترم استدعا نمایم از کشت ذرت بصورت کشت دوم بعد از برداشت گندم و جو صرفنظر نمائید و جهت کشت به موقع نیز تنها در مزارعی که به سیستم پیشرفته آبیاری مجهز شده است اقدام به کشت کنید. متشکرم!
در این یادداشت سعی کرده ام به برخی از نکات ظریف و کلیدی در افزایش عملکرد و کاهش هزینه های تولید ذرت دانه ای و علوفه ای بپردازم، امیدوارم بتواند راه گشا باشد.
نخستین گام انتخاب هوشمندانه بذر است. لذا در وحله اول، ارقام هیبرید جدید را که با مصرف آب کمتر تناژی در خور توجه دارند، جایگزین ارقام پنجاه ساله نمائید. حتماً بذر مورد نیاز را از مکان های معتبر تهیه کرده و مطمئن شوید بذر خریداری شده جهت کشت همان سال است و قوه نامیه آن بیش از ۸۰% می باشد. بذر خوب با اطمینان تعداد بوته مناسب در مزرعه شما را تامین می نماید. (در چند سال گذشته متاسفانه بذور سنواتی با قوه نامیه پایین سبب بد سبزی شده اند و به همین خاطر منجر به مصرف بیرویه بذر شده اند).
کاشت بذر با دستگاه های کاشت پنوماتیک (بادی) کالیبره شده نیز از اهمیت ویژه ای دارد و مراقب باشید دستگاه با توجه به اندازه بذر تنظیم گردیده باشد و در هر فاصله تنها یک بذر بکارد.
مهم ترین عامل تعیین کننده تناژ دانه و علوفه، رقابت بین بوته ای و جریان مناسب هوا بین بوته ها جهت تامین دی اکسید کربن مورد نیاز غذاسازی است که با رعایت فاصله کاشت روی ردیفها و بین ردیف ها تامین میشود. لذا توصیه اکید می نمایم فاصله کشت را حتماً رعایت کرده و از کشت متراکم خودداری فرمایید. لازم به ذکر است افزایش تعداد بوته در هکتار تا حد معینی سبب افزایش عملکرد می گردد و بعد از آن تولید ثابت شده و تراکم از حد معینی که بگذرد سبب کاهش تناژ خواهد شد. از طرفی نیز درکشت متراکم ساقه ها بلند و نازک شده و بلال ها کوچکتر، چند تایی، تنک، نشاسته ای و سبک می شوند. لذا گام مهم ما رعایت فاصله کاشت روی ردیفها و بین ردیف هاست و بهترین فاصله در ذرت دانه ای ۲۰ – ۱۶ سانتیمتر و ذرت علوفه ای ۱۸ – ۱۴ سانتیمتر با فاصله ردیف ۷۵ سانتیمتر است.
نکته آخر اینکه، مدیریت مناسب تغذیه مزرعه در سلامتی گیاهان و حصول محصولی با کیفیت و کمیت مناسب از اهمیت ویژه برخوردار است لذا توصیه می شود: مصرف زیرکشت کودهای شیمیایی پتاسه، کمی ازته و در صورت نیاز (بر اساس آزمون خاک) فسفره به همراه کودهای آلی پوسیده (کود حیوانی یا گیاهی) را در تامین نیاز غذایی اولیه و حین داشت مزرعه بانجام رسانید. بعد از آن زمان ۶-۲ برگی بوته ها ریزمغذیها، کود مرکب فسفر بالا و اسید هیومیک را همراه آبیاری مصرف کنید و با فاصله ۴۸ ساعت بعد محلولپاشی کود مایع رویال و کود های مرکب بر روی برگها را بانجام رسانید. سپس با مصرف کودهای ازته و کودهای مرکب به همراه اسید هیومیک به میزان متناسب، رشد بوته ها را تا زمانیکه بوته ها به حدود ۷۰ سانتیمتر ارتفاع برسند (تا قبل از ظهور گلهای ماده) هدایت کرده و از زمان پدیدار شدن کلاک ها و گلهای نر تا پایان گلدهی و شیری شدن دانه ها هیچگونه تغذیه ای انجام ندهید. (در این مرحله نبایستی به هیچ عنوان تنش رطوبتی به گیاهان وارد شود، بنابر این آبیاری کم و زیاد نشود). آخرین مرحله تغذیه جهت افزایش وزن و کیفیت دانه و علوفه، هنگام شیری شدن دانه هاست که مصرف کودهای حاوی درصد بالای پتاس را پیشنهاد می نماییم.
دوست عزیز آب از دست رفته را نمی توان به چاه ها، چشمه ها، قنوات و رودخانه ها و … برگرداند، ولیکن می توان با اجرای روشهای مدرن آبیاری، انتخاب ارقام مناسب، پرهیز از کاشت نا به هنگام، پیشگیری از کشت های بیرویه و … حداقل ۲۰% در مصرف آب کشاورزی صرفه جویی کرد و امید به آینده ای روشن را انتظار داشت.
بدون دیدگاه